• صفحه نخست
• شناخت تابلوی «شام آخر»

شام آخر، Cenacolo ایتالیایی، یکی از معروف ترین آثار هنری در جهان، توسط لئوناردو داوینچی احتمالا بین سال های 1495 و 1498 برای صومعه دومینیکن Santa Maria delle Grazie در میلان نقاشی شده است. این صحنه دراماتیک توصیف شده در چندین لحظه مرتبط نزدیک در اناجیل را به تصویر می کشد، از جمله متی 26:21-28، که در آن عیسی اعلام می کند که یکی از حواریون به او خیانت خواهد کرد و بعداً مراسم عشای ربانی را برقرار کرد. با توجه به اعتقاد لئوناردو مبنی بر اینکه حالت، ژست و بیان باید «مفهوم ذهن» را نشان دهد، هر یک از 12 شاگرد به گونه‌ای واکنش نشان می‌دهند که لئوناردو برای شخصیت آن مرد مناسب می‌داند. نتیجه یک مطالعه پیچیده از احساسات مختلف انسانی است که در یک ترکیب ساده فریبنده ارائه شده است.

موضوع شام آخر یک انتخاب محبوب برای دیوارهای سفره خانه صومعه‌ها و صومعه‌ها در ایتالیای قرن پانزدهم بود که به موجب آن راهبه‌ها و راهبان می‌توانستند غذای خود را در حضور آخرین غذای عیسی صرف کنند. نسخه لئوناردو مرتب به نظر می رسد، با عیسی در مرکز یک میز گسترده و حواریون در سمت چپ و راست او. او ردای سنتی قرمز و آبی می پوشد و ریش دارد، اما لئوناردو او را با هاله مرسوم آغشته نکرد. برخی از محققان پیشنهاد کرده اند که نور پنجره پشت سر او این نقش را ایفا می کند یا اینکه خطوط ضمنی پدینت بالای پنجره توهم هاله را ایجاد می کند. برخی دیگر از محققان استدلال کرده اند که صفت مفقود شده ممکن است نشان دهد که عیسی هنوز یک انسان است، که به این ترتیب، درد و رنج مصائب را تحمل خواهد کرد.

صحنه یک لحظه یخ زده نیست، بلکه نمایشی از لحظات متوالی است. عیسی خیانت آتی خود را اعلام کرده است و رسولان واکنش نشان می دهند. فیلیپ، که در گروه سمت چپ عیسی ایستاده است، به خود اشاره می کند و به نظر می رسد که می گوید: "مسلما من نیستم، خداوند؟" به نظر می رسد عیسی در پاسخ می گوید: "کسی که دست خود را با من در کاسه فرو برد، به من خیانت خواهد کرد" (متی 26:23). همزمان، عیسی و یهودا، که با گروه در سمت راست عیسی می‌نشیند، به سمت همان ظرف روی میز بین خود می‌روند، عملی که یهودا را به عنوان خیانت‌کننده نشان می‌دهد. عیسی همچنین با اشاره به یک لیوان شراب و یک تکه نان اشاره می کند که برپایی مراسم عشای ربانی را پیشنهاد می کند.

خونسردی عیسی، با سر و چشمان پایین‌رفته، در تضاد با عصبانیت رسولان است. حالت‌های مختلف آن‌ها بالا می‌آیند، می‌افتند، گسترش می‌یابند و در هم تنیده می‌شوند در حالی که در گروه‌های سه نفره سازماندهی می‌شوند. جیمز بزرگ، در سمت چپ مسیح، بازوهای خود را با عصبانیت به بیرون پرتاب می کند در حالی که توماس ناباور، پشت جیمز خمیده، به سمت بالا اشاره می کند و به نظر می رسد که می پرسد: "آیا این نقشه خداست؟" ژست او پیش‌بینی می‌کند که بعداً با مسیح قیام‌شده ملاقات کند، لحظه‌ای که اغلب در هنر نشان داده می‌شد که توماس از انگشتانش برای لمس زخم‌های مسیح از مصلوب شدن برای فرونشاندن تردیدهایش استفاده می‌کرد. پیتر که با چاقویی که در دست دارد شناسایی می‌شود و بعداً از آن برای بریدن گوش سربازی که قصد دستگیری عیسی را دارد استفاده می‌کند، به سمت یوحنای ملایم حرکت می‌کند که در سمت راست عیسی نشسته و به نظر می‌رسد که پژمرده است. یهودا در حالی که کیفی را که حاوی پاداش او برای شناسایی عیسی است در دست گرفته بود، از پطرس عقب نشینی کرد و ظاهراً از اقدام سریع رسول دیگر نگران بود. بنظر می رسد که بقیه رسولان بین خود زمزمه می کنند، غمگین می شوند و بحث می کنند.

غذا در یک اتاق تقریباً سخت برگزار می شود به طوری که بیننده بر روی کنشی که در پیش زمینه انجام می شود تمرکز می کند. ملیله‌های تیره دیوارها را در دو طرف می‌پوشانند، در حالی که دیوار پشتی تحت سلطه سه پنجره است که به چشم‌اندازی مواج نگاه می‌کنند که حومه شهر میلان را به یاد می‌آورد. لئوناردو فضا را با استفاده از پرسپکتیو خطی نشان داد، تکنیکی که در رنسانس دوباره کشف شد و از خطوط موازی استفاده می‌کند که در یک نقطه ناپدید شدن واحد همگرا می‌شوند تا توهم عمق را روی یک سطح صاف ایجاد کنند. او نقطه ناپدید شدن را در معبد سمت راست عیسی قرار داد، بنابراین توجه بیننده را به سوژه اصلی جلب کرد. اگر چه پرسپکتیو خطی به نظر روشی نظام‌مند برای ایجاد توهم فضا است، اما به دلیل تکیه بر یک نقطه دید، پیچیده است. هر موقعیت دید به غیر از نقطه دید، یک فضای رنگ آمیزی شده کمی مخدوش را نشان می دهد. بعدها، محققان دریافتند که نقطه برتری برای شام آخر حدود 15 فوت (4.57 متر) بالاتر از سطح زمین است. لئوناردو احتمالاً این ارتفاع نسبتاً بلند را انتخاب کرده است زیرا لبه پایینی نقاشی 8 فوت (2.44 متر) بالاتر از سطح زمین قرار دارد و استفاده از موقعیت برتر از کف به این معنی است که بینندگان فقط می‌توانند قسمت زیرین میز را ببینند، نه اقدامی که در حال انجام است. در بالا. در نتیجه، فضای نقاشی شده شام ​​آخر همیشه در تضاد با فضای سفره خانه به نظر می رسد. این یکی از بسیاری از پارادوکس های بصری است که محققان در مورد این نقاشی مشاهده کرده اند. آنها همچنین خاطرنشان کرده‌اند که میز بسیار بزرگ‌تر از آن است که در اتاق تصویر شده جای بگیرد، با این حال به اندازه‌ای بزرگ نیست که بتواند 13 مرد را بنشیند، حداقل در امتداد سه طرف جایی که آنها قرار گرفته‌اند. این صحنه، به ظاهر ساده و سازمان‌یافته، حل معمایی برای چالش ایجاد توهم فضای سه‌بعدی بر روی یک سطح صاف است.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”